Wat is een cilinder?
Een cilinderslot is een type slotmechanisme dat bestaat uit een cilinder en een behuizing. Het werkt door middel van stiften, plaatjes of kogeltjes die de cilinder blokkeren totdat de juiste sleutel in het slot wordt gestoken. Wanneer de juiste sleutel in de cilinder wordt gestoken en gedraaid, kan het slot worden geopend of gesloten. De cilinder heeft vaak een gestandaardiseerde afmeting en kan gemakkelijk worden vervangen als men over de juiste sleutel beschikt. Het cilinderslot wordt vaak gebruikt voor deuren, kasten en andere voorwerpen waarvoor veiligheid en beveiliging belangrijk zijn.
Stiftcilinder
Het cilinderslot met stiftmechanisme is in 1844 uitgevonden en wordt tegenwoordig het meest gebruikt. Dit type slot heeft meestal vijf of zes cilindervormige metalen pinnen van verschillende lengtes, die door spiraalveertjes en sluitpinnetjes naar het midden van het slot worden geduwd en zo de cilinder blokkeren totdat de juiste sleutel in het slot wordt gestoken.
DUBBELE CILINDER
Een dubbele cilinder is een specifiek type profielcilinder dat aan beide zijden bediend kan worden met een sleutel. Dit is handig bij deuren waarvan de opening aan beide zijden toegankelijk moet zijn, zoals bijvoorbeeld bij een voordeur. Een dubbele cilinder wordt vaak gebruikt in combinatie met veiligheidsbeslag en kerntrekbeveiliging om inbraak te voorkomen. Een standaard profielcilinder start de lengte van een dubbele cilinder op 60 millimeter en wordt de maat genoteerd als 30/30, maar deze kan op maat gemaakt worden en kan telkens per zijde verlengt worden per 5mm.
HALVE CILINDER
Een halve cilinder is een type cilinder dat aan slechts één kant kan worden bediend. De standaard maat van een halve cilinder is 40 millimeter en wordt de maat genoteerd als 30/10, maar deze kan aan de kant van het sleutelgat in stappen van 5 millimeter worden verlengd tot de gewenste lengte. Halve cilinders worden vaak gebruikt bij kantelpoorten van garages, deuren van meterkasten en andere toepassingen waarbij slechts één zijde van het slot toegankelijk hoeft te zijn.
Aanvullende mogelijkheden
Naast de standaard cilinders zijn er verschillende aanvullende mogelijkheden om aan specifieke behoeften te voldoen. Deze opties bieden extra functionaliteit en gemak, afhankelijk van het type gebruik en de omgeving waarin de cilinder wordt toegepast. Denk hierbij aan een cilinder met knop voor eenvoudig binnen gebruik extra veiligheid in noodgevallen, een cilinder met Nood- & Gevarenfunctie waardoor u het slot aan beide kanten kunt openen, zelfs als er aan één kant een sleutel zit of een cilinder met vrijloopfunctie, ideaal voor gebruik bij paniekdeuren of gemotoriseerde meerpuntsluitingen.
Hieronder volgt een overzicht van deze mogelijkheden en hun voordelen.
CILINDER MET KNOP
Een cilinderslot met een knop aan de binnenzijde is een praktische en veilige keuze voor je deur. Deze extra optie maakt het mogelijk om snel en eenvoudig de deur te vergrendelen of te ontgrendelen zonder dat je een sleutel hoeft te gebruiken. Dit biedt niet alleen gebruiksgemak, maar zorgt ook voor extra veiligheid, omdat je in geval van nood – zoals bij brand – snel naar buiten kunt zonder te zoeken naar een sleutel. Daarnaast verkleint een knopcilinder het risico om buitengesloten te raken, omdat je geen sleutel aan de binnenzijde van het slot kunt laten zitten.
Voor ouderen is een cilinderslot met knop bovendien een ideale oplossing, aangezien het veel gemakkelijker te bedienen is dan een traditioneel slot met een sleutel. Ook familieleden of hulpverleners kunnen met zekerheid de woning betreden zonder problemen, omdat er nooit een sleutel aan de binnenzijde kan blijven zitten. Kortom, een knopcilinder combineert gemak met extra veiligheid en is daarom een uitstekende keuze voor verschillende woonsituaties.
CILINDER MET NOOD- & GEVERENFUNCTIE
Een cilinder met nood- en gevarenfunctie, ook wel bekend als de hotelfunctie, biedt de mogelijkheid om de deur van buitenaf te openen, zelfs wanneer er aan de binnenkant een sleutel in het slot zit. Dit is vooral handig in noodsituaties, zoals bij brand of wanneer iemand onwel wordt en er snel hulp nodig is. Met deze functie kun je direct toegang krijgen zonder te wachten tot de binnenzijde wordt vrijgemaakt. Naast de veiligheidsvoordelen biedt een cilinder met nood- en gevarenfunctie ook extra gebruiksgemak en flexibiliteit, doordat je niet afhankelijk bent van de sleutel aan de binnenkant van de deur om de woning te betreden. Dit maakt het een ideale keuze voor situaties waarin snelle toegang essentieel kan zijn.
CILINDER MET VRIJLOOPFUNCTIE
Een cilinder met vrijloopfunctie zorgt ervoor dat de meenemer, het draaibare deel van de cilinder, altijd vrij kan draaien, zelfs wanneer er geen sleutel in het slot zit. Deze functie is essentieel voor bepaalde soorten anti-panieksloten en elektronische gemotoriseerde meerpuntsluitingen of solenoidsloten. In deze situaties moet de cilinder altijd vrij kunnen draaien, zodat de motor van het slot de deur correct kan vergrendelen of ontgrendelen. De vrijloopfunctie biedt niet alleen soepelere bediening, maar is ook een cruciale veiligheidsfunctie in combinatie met specifieke sluitsystemen, zoals nooddeuren en automatische deursystemen.
Welke cilinder kies ik?
De keuze van een cilinder hangt af van het doel en het gewenste veiligheidsniveau. In grote lijnen maken we onderscheid tussen basiscilinders, kwaliteitscilinders en veiligheidscilinders. Elk heeft zijn eigen functie: van puur functioneel tijdens een werffase, tot hoogbeveiligd voor permanente plaatsing in woningen of bedrijven.
BASISCILINDER
(werfcilinder / tijdelijke cilinder)
Een basiscilinder wordt voornamelijk gebruikt door professionals tijdens de werffase. Alle techniekers en installateurs kunnen eenvoudig toegang krijgen met een standaard sleutel zonder enige beveiligingslaag. Het doel is praktisch en tijdelijk, niet veilig. Zodra de werken afgerond zijn en de werf definitief afgesloten wordt, vervangt men deze cilinder altijd door een kwaliteits- of veiligheidscilinder.
Deze cilinder is dus niet geschikt voor permanente of beveiligde toepassingen.
KWALITEITSCILINDER
(basis voor dagelijks gebruik)
Een kwaliteitscilinder is een budgetvriendelijke, maar betrouwbare cilinder voor permanente toepassingen bijvoorbeeld bij woningen, bijgebouwen of magazijnen. Deze cilinder heeft geen veiligheidscertificaat en de sleutels zijn niet beschermd tegen vrije duplicatie. Ze worden wel steeds correct op code geslepen voor een nauwkeurige werking.
Vrijwel alle beschikbare opties (zoals nood- en gevarenfunctie, knopcilinder, enz.) zijn ook toepasbaar op deze cilinder. Daarnaast kunnen meerdere deuren eenvoudig gelijksluitend gemaakt worden, zodat je één sleutel voor meerdere cilinders kan gebruiken.
Wil je echter controle houden over wie er een sleutel kan laten bijmaken bijvoorbeeld voor huurwoningen, personeel, huishoudhulp, thuisverpleging of toegangsbeheer, dan is een veiligheidscilinder ten zeerste aan te raden.
VEILIGHEIDSCILINDER
(maximale beveiliging + sleutelregistratie)
Een veiligheidscilinder biedt het hoogste niveau van bescherming tegen zowel inbraakpogingen als ongecontroleerde sleutelkopieën. Deze cilinders zijn voorzien van een veiligheidscertificaat, waardoor sleutels enkel kunnen worden bijgemaakt op vertoon van de eigendomscard. Dit geeft volledige controle over wie toegang heeft.
Daarnaast is een veiligheidscilinder uitgerust met extra inbraakwerende technologieën, zoals boor-, klop- en kerntrekbeveiliging. Ideaal voor woningen, appartementen, bedrijven en situaties waar toegangsbeheer of sleutelcontrole essentieel is denk aan huurwoningen, zorgverlening, personeel of professioneel toegangsbeheer.
Bij BESA bieden we een ruim gamma aan veiligheidscilinders: verschillende merken, technologieën, uitbreidingsmogelijkheden én zelfs uitvoeringen in specifieke kleuren passend bij je beslag of interieurstijl.
Ook bij deze cilinders zijn alle gewenste opties mogelijk zoals gelijksluitend systeem, nood- en gevarenfunctie, knopcilinders, modulair uitbreidbaar, enzovoort.
Hoe een cilinder opmeten?
Elke deur is anders, daarom is het belangrijk om de cilinder correct op te meten. Gelukkig kan je dit heel eenvoudig zelf doen met de onderstaande methode. Zo ben je zeker dat de cilinder perfect past bij jouw deur én beslag.
Bij het kiezen van een cilinderslot is de juiste lengte bepalen van cruciaal belang. Deze lengte wordt bepaald door de dikte van de deur en het type deurbeslag (schild of rozet). Gelukkig is het meten eenvoudig.
Je meet steeds vanuit het midden van de cilinder, op de positie van de bevestigingsschroef. Vanaf dat hartpunt meet je:
- naar buiten → maat A (buitenzijde)
-
naar binnen → maat B (binnenzijde)
Schematische voorstelling: dubbele cilinder (A + B)
De standaardlengte van een profielcilinder is 60 mm, wat overeenkomt met 30/30. De lengte kan aan beide zijden per 5 mm verlengd worden (bijv. 30/40 – 35/45 – 45/50 – …).
Bij een halve cilinder meet je op exact dezelfde manier, maar wordt enkel de buitenzijde (A) actief gebruikt — de binnenzijde (B) is standaard zeer kort (bijvoorbeeld 10 mm).
Schematische voorstelling: halve cilinder A buiten + B binnen (10 mm)
Let op bij schuiframen of binnentoepassingen
Bij toepassingen zoals een schuifraam, wordt vaak gekozen voor een halve cilinder met knop aan de binnenzijde. In dat geval blijft de buitenmaat (A) gelijk, maar kan de binnenmaat (B) verlengd worden afhankelijk van de gewenste knoppositie. 
Schematische voorstelling: halve cilinder A buiten (10 mm) + binnenzijde B verlengbaar met knop
Twijfel je?
Meet dan van de buitenkant van het beslag tot het hart van de bevestigingsschroef, en herhaal dit aan de binnenzijde. Volg exact de meetrichting zoals in de schema’s.
Belangrijke veiligheidstip
Zorg dat de cilinder niet meer dan 2 mm buiten het beslag uitsteekt. Een te ver uitstekende cilinder verhoogt het risico op inbraak (bv. kerntrekken).
Voor een optimale beveiliging kan je kiezen voor veiligheidsbeslag met geïntegreerde kerntrekbeveiliging. Dit zorgt ervoor dat de cilinder volledig beschermd wordt, zelfs wanneer een inbreker probeert de cilinder uit het beslag te trekken.
Hoe vervang ik een cilinderslot?
Het vervangen van een cilinderslot is eenvoudiger dan je denkt. Volg onderstaande stappen:
De cilinder kan enkel verwijderd worden wanneer de deur open is.
Deze schroef bevindt zich aan de zijkant van de deur, net onder de nachtschoot van het slot. De nachtschoot is de blok die uit het slot komt als deze vast gedraaid word.
Draai de lange schroef er volledig uit met een passende schroevendraaier (meestal kruiskop).
Draai de sleutel lichtjes naar links of rechts tot je voelt dat de cilinder loskomt van het slotmechanisme. Geef een beetje lichte tegendruk aan de andere zijde dan waar de sleutel insteekt.
Trek voorzichtig aan de sleutel om de cilinder uit de deur te schuiven.
Gebruik geen brute kracht! De cilinder komt pas los als de nok van de meenemer juist gepositioneerd is.
Steek de nieuwe cilinder terug in de opening en draai opnieuw licht aan de sleutel tot hij vanzelf op zijn plaats schuift.
Schroef de bevestigingsschroef terug vast, maar niet te hard. Test daarna of de cilinder soepel draait met de deur nog steeds geopend. Controleer nu of de deur correct sluit.
Hoe onderhoud ik een cilinder?
Onderhoud is essentieel voor een betrouwbare werking van je cilinder.
Een cilinder bevat zeer fijne mechanische onderdelen. Regelmatig onderhoud zorgt ervoor dat de cilinder soepel blijft werken en niet vroegtijdig slijt, zelfs bij intensief of dagelijks gebruik. Wij raden aan om een cilinderslot minstens één keer per jaar te onderhouden, maar idealiter twee keer per jaar bijvoorbeeld in de zomer en winter. Bij intensief gebruik of blootstelling aan stof, vocht of buitenomstandigheden is onderhoud bij elke seizoenswisseling sterk aangeraden.
Gebruik hiervoor altijd een specifieke slotspray, zoals WD-40 Specialist slotspray, ontworpen voor cilinders en fijne slotmechanismen. Spuit een kleine hoeveelheid in de sleutelopening, plaats de sleutel en draai enkele keren naar links en rechts zodat het smeermiddel correct verdeeld wordt. Veeg nadien eventuele resten van de sleutel af.
Vermijd zeker standaard WD-40 olie, vet, grafietpoeder of huis-tuin-en-keuken smeermiddelen, want die kunnen stof aantrekken of de precisie van moderne cilinders aantasten. Ook agressieve reinigingsmethodes met perslucht of solventen worden afgeraden.
Een goed onderhouden cilinder draait merkbaar lichter, voorkomt vastlopen in de winter én verlengt de levensduur van zowel cilinder als sleutel, met minder dan één minuut werk per onderhoudsbeurt.
Welke cilinders biedt BESA aan?
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.
Wat is het verschil tussen een mechanisch en een elektronisch cilinderslot?
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.